در فرآیندهای جوشکاری صنعتی، انتخاب صحیح نوع سیم‌جوش یکی از عوامل کلیدی در کیفیت، دوام و عملکرد نهایی جوش است. جوشکاری TIG (Tungsten Inert Gas) یا همان جوش آرگون، یکی از دقیق‌ترین و پرکاربردترین روش‌های جوشکاری در صنایع مختلف به‌شمار می‌رود. در این روش، استفاده از سیم‌جوش مناسب به‌ویژه سیم‌جوش‌های کم آلیاژ، تأثیر قابل‌توجهی در مقاومت مکانیکی، خواص متالورژیکی و کارایی قطعه نهایی دارد.

در این مقاله به بررسی کاربردهای اصلی سیم‌ جوش‌ های تیگ کم آلیاژ در صنایع مختلف، مزایا، ویژگی‌ها و نکاتی برای انتخاب بهتر می‌پردازیم.

سیم‌جوش تیگ کم آلیاژ چیست؟

سیم‌جوش‌های تیگ کم آلیاژ، نوعی از سیم‌های جوشکاری هستند که در ساختار خود درصد کمی از عناصر آلیاژی نظیر کروم، مولیبدن، نیکل یا وانادیوم دارند. این دسته از سیم‌ها معمولاً پایه آهنی دارند و برای جوشکاری فولادهای کم‌کربن و کم‌آلیاژ طراحی شده‌اند. در جوشکاری تیگ، این سیم‌ها به‌صورت دستی وارد منطقه قوس الکتریکی می‌شوند و با دقت بالا در نقاط مشخصی از اتصال ذوب شده و قطعات را به هم پیوند می‌دهند.

مهم‌ترین کاربردهای سیم‌جوش‌های تیگ کم آلیاژ

صنایع نفت، گاز و پتروشیمی

در خطوط انتقال سیالات تحت فشار و با دمای بالا، استفاده از فولادهای مقاوم در برابر حرارت و خوردگی امری حیاتی است. سیم‌جوش‌های کم آلیاژ به دلیل داشتن درصد کنترل‌شده‌ای از عناصر آلیاژی، مقاومت خوبی در برابر ترک‌های ناشی از تنش حرارتی و محیط‌های خورنده دارند. در جوشکاری خطوط لوله، تجهیزات پالایشگاهی و مخازن ذخیره، این نوع سیم‌ها انتخابی ایده‌آل محسوب می‌شوند.

ساخت سازه‌های فلزی و ساختمانی

در جوشکاری تیرآهن‌ها، ستون‌ها و سازه‌های فولادی که تحت بارهای دینامیکی و استاتیکی هستند، سیم‌جوش‌های تیگ کم آلیاژ به دلیل استحکام بالا و خواص مکانیکی مناسب، کاربرد فراوانی دارند. آن‌ها کمک می‌کنند تا اتصالات جوش داده شده، مقاومت مطلوبی در برابر شکست داشته باشند.

صنایع خودروسازی و قطعه‌سازی

در ساخت اجزای شاسی، قطعات حساس خودرو و لوازم انتقال نیرو، نیاز به جوش‌هایی با دقت بالا و بدون عیب‌های متداول مانند ترک و حفره‌های گازی احساس می‌شود. سیم‌های کم آلیاژ در جوشکاری تیگ، کیفیت سطحی بالا و کنترل خوب بر روی ناحیه جوش را فراهم می‌کنند و درنتیجه مورد توجه مهندسان این حوزه هستند.

ساخت تجهیزات تحت فشار

مخازن بخار، دیگ‌های آبگرم، تانک‌های هوای فشرده و سایر تجهیزات فشار بالا نیازمند جوش‌هایی با دوام طولانی و استحکام بالا هستند. سیم‌جوش‌های کم آلیاژ برای جوشکاری این تجهیزات، گزینه‌ای مطمئن و قابل اتکا هستند.

تعمیر و نگهداری صنعتی

در فرآیندهای تعمیراتی و بازسازی قطعات فرسوده یا شکسته، انتخاب سیم جوش باید متناسب با جنس قطعه و شرایط کاری آن باشد. سیم‌جوش‌های تیگ کم آلیاژ به دلیل امکان تنظیم دقیق خواص متالوژیکی، برای تعمیر قطعات فولادی با سختی متوسط کاربردی هستند.

مزایای استفاده از سیم‌جوش‌های تیگ کم آلیاژ

• مقاومت بالا در برابر تنش‌های حرارتی و مکانیکی
• دوام بالا در محیط‌های خورنده یا با نوسان دمایی
• کیفیت بالای جوش بدون پاشش (اسپاتر)
• ایجاد جوشی تمیز، با ظاهر زیبا و بدون نیاز به تمیزکاری زیاد
• کنترل بالا بر عمق و پهنای نفوذ جوش

تفاوت سیم‌جوش کم آلیاژ با سیم‌جوش فولادی معمولی

سیم‌جوش فولادی ساده عمدتاً از فولاد نرم ساخته شده و برای مصارف عمومی مناسب است. درحالی‌که سیم‌های کم آلیاژ با درصد مشخصی از عناصر آلیاژی، خواص مکانیکی خاصی را ارائه می‌دهند. این تفاوت باعث می‌شود در محیط‌های خاص مانند دمای بالا یا فشار زیاد، عملکرد سیم‌جوش کم آلیاژ به‌مراتب بهتر از نوع معمولی باشد.

نکاتی برای انتخاب سیم‌جوش تیگ کم آلیاژ مناسب

1. تطابق با جنس فلز پایه: سیم‌جوش انتخابی باید خواصی نزدیک به فلز پایه داشته باشد تا از ایجاد ترک و ضعف اتصال جلوگیری شود.
2. درنظر گرفتن شرایط محیطی: اگر قطعه در معرض رطوبت، حرارت یا مواد خورنده است، سیمی با مقاومت بالاتر انتخاب شود.
3. مطالعه برگه اطلاعات فنی (Data Sheet): کارخانه‌های معتبر اطلاعات دقیق درباره ترکیب شیمیایی و خواص سیم را ارائه می‌دهند.
4. انتخاب قطر مناسب: بسته به ضخامت فلز پایه، قطر سیم‌جوش می‌تواند بین 1.2 تا 2.4 میلی‌متر متفاوت باشد.
5. تأییدیه‌های استاندارد: سیم‌هایی که دارای استانداردهایی مانند AWS A5.28 یا DIN EN ISO هستند، قابل اعتمادترند.

جمع‌بندی

سیم‌جوش‌های تیگ کم آلیاژ نقش بسیار مهمی در جوشکاری‌های حساس صنعتی دارند. این سیم‌ها به‌ویژه در صنایع نفت و گاز، خودروسازی، ساخت سازه‌های تحت فشار و تعمیر قطعات فلزی، عملکرد بالایی از خود نشان می‌دهند. انتخاب صحیح و اصولی این نوع سیم‌جوش نه تنها موجب افزایش عمر مفید اتصال می‌شود، بلکه کیفیت و ایمنی سیستم را نیز به‌طور محسوسی ارتقاء می‌دهد.